Genel Bilgi

Organik Ürünler – GDO’suz Ürünler – Bitkisel Ürünler

Günümüzde sağlıklı ve güvenilir beslenme arayışı, tüketicileri organik ürünler ve GDO’suz (Genetiği Değiştirilmiş Organizmasız) gıdalara yönlendirmektedir. Organik ürünler; sentetik kimyasallar, pestisitler ve yapay gübre kullanımından uzak, doğal yöntemlerle üretilen gıdalar olarak tanımlanırken, GDO’suz ürünler ise genetik yapısı insan müdahalesiyle değiştirilmemiş ham maddelerden elde edilir. Organik ve GDO’suz gıdaların tercih edilmesi, hem insan sağlığını korumak hem de çevre dostu, sürdürülebilir tarım uygulamalarını desteklemek adına büyük önem taşır. Sağlıklı beslenmenin temel taşlarını oluşturan bu ürünler, doğallık, güven ve kalite arayanlar için ideal bir seçenek sunar.

Organik Ürün Nedir?

Organik ürünler, üretim sürecinde kimyasal gübre, pestisit, hormon veya antibiyotik gibi sentetik girdilerin kullanılmadığı, tamamen doğal yöntemlerle yetiştirilen ürünlerdir. Organik tarım, hem toprağın hem de ekosistemin sağlığını korumayı hedefler; sürdürülebilir yöntemlerle üretim yapılır ve biyolojik çeşitliliğin devamı esastır.

GDO (Genetiği Değiştirilmiş Organizma) Nedir?

GDO, bir organizmanın DNA’sının laboratuvar ortamında değiştirilerek, doğada var olmayan özelliklerin kazandırılmasıdır. Bitki veya hayvanların genetik yapıları, böcek ilaçlarına karşı dirençli, daha dayanıklı veya daha verimli olmaları amacıyla değiştirilir.

Organik Ürünler ile GDO’suz Ürünlerin Farkları

Her organik ürün aynı zamanda GDO’suzdur; ancak her GDO’suz ürün organik değildir. GDO’suz ürünler, en azından genetik müdahale görmemiştir, fakat üretim aşamasında kimyasal gübre veya pestisit kullanılmış olabilir. Organik ürünlerde ise hem sentetik kimyasallar hem de genetik müdahale yasaktır.

Sağlık Açısından Organik ve GDO’suz Ürünlerin Önemi

Organik ürünler, kimyasal kalıntı barındırmadığı için uzun vadede insan sağlığına daha az zarar riski taşır. GDO’lu ürünlerin ise özellikle uzun dönem etkileri tartışılmakta olup, bazı çalışmalar alerji riski ve antibiyotik direnci gibi kaygıları gündeme getirmiştir.

Türkiye’de ve Dünyada Organik ve GDO’suz Ürün Piyasası

Dünya genelinde organik ve GDO’suz ürünlerin pazarı her geçen yıl büyümektedir. Türkiye’de de organik tarım alanları ve sertifikalı çiftçi sayısı artmaktadır. Avrupa Birliği GDO’yu sıkı şekilde denetlerken, Amerika’da GDO’lu ürünler oldukça yaygındır. Türkiye’de ise GDO’lu ürünlerin üretimi ve satışı sınırlandırılmıştır.

Tüketici Olarak Nelere Dikkat Etmeli?

Tüketiciler, ürünlerin etiketlerinde yer alan “organik” veya “GDO’suz” logolarına ve sertifikalarına dikkat etmelidir. Menşe ülke bilgisi, üretici firma güvenilirliği ve resmi belgeler kontrol edilmelidir. Ayrıca, yerel ve küçük üreticilerin ürünleri araştırılabilir.

Organik Ürünler – Midjourney


Sağlıklı, güvenilir ve çevreye duyarlı bir beslenme için organik ve GDO’suz ürünler tercih edilmelidir. Bilinçli tüketici, hem kendi sağlığını hem de gelecek nesilleri korur. Üreticilerin ve devletin desteğiyle organik ürünlerin yaygınlaşması mümkündür. Sıkça sorulan soruları sizlerle paylaşarak yanıtları birlikte verelim, inceleyelim istiyoruz.

Organik ürün demek GDO’suz ürün mü demektir?

Evet, organik ürünler aynı zamanda GDO’suz ürünlerdir. Çünkü organik tarım standartlarına göre üretilen ürünlerde genetiği değiştirilmiş organizmaların (GDO) kullanılması kesinlikle yasaktır. Organik tarımda kullanılan tohumların ve diğer girdilerin tamamının doğal yollarla elde edilmiş olması gerekmektedir.

Ancak, her GDO’suz ürün organik değildir. GDO’suz bir ürün, sadece genetik olarak değiştirilmemiş tohumlardan üretilmiş demektir. Bu ürünlerin üretiminde kimyasal gübreler, pestisitler veya sentetik maddeler kullanılmış olabilir. Yani GDO’suz etiketine sahip bir ürün, içerisinde kimyasal kalıntılar barındırabilir veya çevreye zarar verebilecek üretim süreçlerinden geçebilir.

  • Her organik ürün GDO’suzdur.
  • Her GDO’suz ürün organik değildir.

Organik ürünlerin üretim süreçleri; toprağın hazırlanmasından, tohumun seçiminden, sulamasına ve hasatına kadar çok sıkı kurallara tabidir. Bu standartlar, hem kimyasal maddelerin, hem de GDO’nun kullanılmamasını zorunlu kılar. Ek olarak, organik ürünlerde hayvan refahı, çevresel sürdürülebilirlik ve biyolojik çeşitlilik gibi prensiplere de uyulur.

GDO’suz ürünlerde ise tek şart, ürünün genetik olarak değiştirilmemiş olmasıdır. Diğer tarım uygulamalarında sentetik kimyasallar kullanılması serbest olabilir.

Tüketici Ne Yapmalı?

Eğer hem doğal hem sağlıklı hem de çevre dostu bir ürün arıyorsanız, organik sertifikalı ürünleri tercih etmelisiniz. Eğer sadece GDO’suz olmasını önemsiyorsanız, ürünün üzerinde bu bilgiye dikkat edebilirsiniz; fakat başka kimyasal ya da katkı maddeleri ihtiva edip etmediğini ayrıca sorgulamalısınız.

Organik bir ürün, GDO’lu olamaz mı?

Hayır, organik bir ürün asla GDO’lu olamaz. Bu, organik tarımın temel kurallarından biridir. Organik ürünlerin üretiminde genetik yapısı değiştirilmiş tohum, fide veya başka bir materyal kullanılması kesin olarak yasaklanmıştır. Uluslararası organik tarım standartları ve Türkiye’de Tarım ve Orman Bakanlığı’nın organik yönetmelikleri bu konuda oldukça nettir.

Organik Tarım Standartları:
Organik tarımda üretimin her aşaması sıkı şekilde kontrol edilir ve denetlenir. Bu standartlar gereği, GDO’lu tohum veya materyalin kullanılması kesinlikle yasaktır. Buna ek olarak, organik ürünlerin taşındığı, işlendiği ve depolandığı her alan da çapraz bulaşma olasılığına karşı kontrol altında tutulur.

Sertifikasyon ve Denetimler:
Bir ürünün gerçekten organik sayılması için bağımsız ve yetkili bir organik sertifika kuruluşu tarafından denetlenmiş ve onaylanmış olması gerekir. Bu denetimlerde, ürünün GDO içermediği de kesin olarak kontrol edilir.

GDO ve Organik İlişkisi:
GDO’lu ürünler, laboratuvarda doğal yolların dışında yapılan genetik değişikliklerle üretilir. Organik üretimde ise “doğal döngü ve biyolojik çeşitlilik” esastır; laboratuvar müdahalesine yer yoktur.

Kısacası:

  • Organik bir ürün GDO’lu olamaz.
  • GDO tespit edilen bir ürün, sertifikasını kaybeder ve organik olarak satılamaz.
  • Organik ürün etiketi taşıyan bir ürünün, hem GDO’suz hem de kimyasal katkısız olması zorunludur.

Tüketiciye Uyarı:

Piyasada “doğal” ya da “köy ürünü” gibi ibareler bazen yanlış anlaşılmalara neden olabilir. Gerçekten organik ve GDO’suz bir ürün almak için, mutlaka organik sertifikasına ve güvenilir etiketlere bakılmalıdır.

Bir ürün GDO’suz ise, organik olduğunu söyleyebilir miyiz?

Hayır, bir ürün yalnızca GDO’suz olduğu için organik olduğunu söyleyemeyiz. Bunlar birbirinden farklı kavramlardır.

“GDO’suz” Ne Demektir?
Bir ürünün GDO’suz olması, yalnızca içeriğinde genetiği değiştirilmiş organizmalar (genetik mühendisliğiyle laboratuvarda müdahale edilmiş tohum, bitki veya bileşen) olmadığını gösterir. Yani bu ürünün üretiminde genetik yapısı değiştirilmiş materyal kullanılmamıştır.

2. “Organik” Ne Demektir?
Organik olmak ise çok daha geniş ve sıkı kuralları olan bir standarttır. Organik ürünlerde:

  • GDO tamamen yasaktır.
  • Ayrıca kimyasal gübreler, sentetik pestisitler, hormonlar, antibiyotikler kullanılmaz.
  • Toprak, su ve hava kirliliğini önleyici özel tarım uygulamaları mevcuttur.
  • Ekolojik denge ve biyolojik çeşitlilik korunur.

3. GDO’suz ile Organik Arasındaki Fark: Bir ürün GDO’suz olsa bile, sentetik gübreler veya tarım ilaçları kullanılarak yetiştirilebilir. Bu durumda ürün, organik olmayıp sadece GDO’suzdur. Organik sertifikası almak için ise tüm organik üretim şartlarına uyulmuş olması gerekir.

Özetle:

  • Her organik ürün mutlaka GDO’suzdur.
  • Ancak her GDO’suz ürün organik değildir.
    Bir ürünün organik olması için GDO’suz olmasının yanı sıra, diğer organik tarım kurallarına da tam olarak uyulması ve organik sertifikası alınması gerekir.

Tüketiciye Not:

Alışveriş yaparken ürünün üzerinde “GDO’suz” ibaresi görürseniz, bu ürünün doğal veya organik olduğu anlamını taşımaz. Gerçek bir organik ürün için organik sertifika/logosu ve üretici onayı aranmalıdır.

Yem sektöründe, Organik Yem ve GDO’suz yem derken, ne ifade ederiz?

Yem sektöründe “organik yem” ve “GDO’suz yem” kavramları, hem hayvan sağlığı hem de üretilen hayvansal ürünlerin kalitesi açısından önemli ve farklı anlamlara gelir.

Organik Yem Nedir?

  • Organik yem, organik tarım kurallarına göre yetiştirilmiş tarım ürünlerinden (örneğin organik mısır, organik arpa, organik yonca) elde edilen yemdir.
  • Bu yemlerin üretiminde;
    • Genetiği değiştirilmiş organizmalar (GDO) kullanılmaz.
    • Sentetik pestisitler, kimyasal gübreler, antibiyotikler ve katkı maddeleri yasaktır.
    • Hammaddeleri de organik sertifikalı olmalıdır.
    • Üretim, işleme, depolama ve sevkiyat aşamalarında organik standartlara tam olarak uyulmalıdır.
  • Organik yem kullanan hayvanlardan elde edilen ürünler (örneğin süt, yumurta, et) de “organik ürün” olarak etiketlenebilir ve satılabilir.

GDO’suz Yem Nedir?

  • GDO’suz yem ise sadece üretiminde genetiği değiştirilmiş tohum, bitki ya da katkı maddesi bulunmadığını ifade eder.
  • GDO’suz yemin üretiminde;
    • Sadece genetik modifikasyon olmaz.
    • Ancak sentetik gübreler, pestisitler, koruyucular ve büyütücü katkılar gibi kimyasallar kullanılabilir.
    • GDO’suz ibaresi olan yemlerin organik olma zorunluluğu yoktur. Yani ürün kimyasallardan, katkı maddelerinden veya ilaç kalıntılarından tamamen arınmış olmayabilir.
  • Hayvanlar sadece GDO’suz yemle beslendiğinde, üretilen et, süt ya da yumurta organik etiketini alamaz.

GDO’suz ve Organik Arasındaki Yemlerde Farkı Özetlersek:

Özellik Organik Yem GDO’suz Yem
GDO Kullanımı YASAK YASAK
Kimyasal Kullanımı YASAK SERBEST
Organik Sertifika EVET HAYIR
Katkı Maddeleri YASAK SERBEST

Sonuç ve Tüketici Açısından Önemi:

  • Organik yem, hem GDO’suz hem kimyasalsız hem de çevreye duyarlı üretimin göstergesidir. Sıkı denetim ve sertifikasyon gerektirir.
  • GDO’suz yem daha sınırlı bir içeriğe işaret eder; sadece GDO barındırmaz, ama diğer sentetik girdiler olabilir.
  • Hayvansal ürünlerde tam anlamıyla doğal ve sağlıklı seçim yapmak isteyen tüketici, organik sertifikalı ürünlere yönelmelidir.

Organik olduğu iddia edilen bir yemin, organik olduğunu nasıl anlarız? Satın aldığımız firmadan ne istemeliyiz?

Organik olduğu iddia edilen bir yemin gerçekten organik olup olmadığını anlamak için, organik sertifikasını ve izlenebilirlik belgelerini mutlaka görmeliyiz. Yani bir ürünün veya yemin “organik” olduğu sözle veya etiketteki bir ibareyle belirlenemez; bu iddianın resmi ve güvenilir belgelere dayanması gerekir.

1. Organik Yemi Nasıl Tanırız?

  • Organik sertifika: Mutlaka bağımsız ve yetkili bir “organik sertifikasyon kuruluşu” tarafından verilmiş bir sertifika bulunmalıdır. Bu sertifika, ürünün uluslararası ve yerel organik tarım mevzuatlarına uygun üretildiğini belgeler.
  • Etiket ve logo: Ürünün ambalajında “organik tarım logosu” (Türkiye’de Tarım ve Orman Bakanlığı’nın yeşil organik logosu gibi) ve sertifika numarası yer almalıdır.
  • Belge ve analiz raporu: Her parti yem için, üretici veya satıcıdan organik üretim ve analiz raporları istenebilir.

2. Firmadan Hangi Belgeleri İstemelisiniz?

  • Organik Sertifika Kopyası: Ürüne ait geçerli ve güncel bir organik sertifika. Sertifikanın tarihi, geçerlilik süresi ve hangi firma ve ürün için düzenlendiğine bakılmalıdır.
  • Sertifika Kuruluşunun Bilgileri: Sertifikayı veren kuruluşun adı, iletişim bilgileri ve akreditasyon durumu incelenmelidir.
  • Menşe ve Lot Bilgileri: Yemin menşe belgesi ve parti (lot) numarası, tedarik zincirinde izlenebilirliği sağlar.
  • Uyum Beyanı: Üreticinin veya satıcının, satılan ürünün organik kurallara uygun olduğunu beyan eden resmi yazısı.
  • Ekstra Talep Edebileceğiniz Belgeler: Analiz raporları, denetim kayıtları ve ithal ürünlerde gümrük giriş belgeleri.

3. Dikkat Edilmesi Gerekenler:

  • Etikette “Organik” yazması yeterli değildir. Mutlaka organik sertifika ve söz konusu yeme/firmaya ait kayıtlar olmalıdır.
  • Sahte veya usulsüz belgeler olabilir! Sertifika numarasını ve veren kuruluşu Tarım ve Orman Bakanlığı’nın “Organik Tarım Bilgi Sistemi” üzerinden veya ilgili kurumun internet sitesinden çapraz kontrol edebilirsiniz.
  • Ambalajsız ve belgesiz ürünlere güvenmeyiniz. Açıkta veya köy ürünü olarak satılan yemlerin organik olduğunu gösteren resmi bir kanıt yoksa organik kabul edilemez.

4. Kısa Özet:

  • Her organik yem sertifikalıdır, her sertifikalı ürünün geçerliliği kontrol edilmelidir.
  • Satıcıdan; organik sertifika, lot/parti bilgileri ve üretici beyanı istenmelidir
  • Şüphe duyduğunuzda sertifika numarasını resmi kayıtlardan (ör. Tarım ve Orman Bakanlığı web sitesi) sorgulayabilirsiniz.

GOD’suz olduğu iddia edilen bir yemin gerçekten GOD’suz olduğunu nasıl anlarız? Satın aldığımız firmadan ne istemeliyiz?

Bir yemin gerçekten GDO’suz (genetiği değiştirilmiş organizmalardan arındırılmış) olduğunu kesin olarak anlamak için, firma tarafından verilen resmi, geçerli ve şeffaf belgeleri talep etmeli ve bunların doğruluğunu kontrol etmelisiniz. Sadece “GDO’suz” ibaresi veya sözlü ifade yeterli değildir; buna güvenmeyiniz.


1. GDO’suz Yemi Nasıl Tanırız?

  • GDO’suz Beyanı: Yemin üzerinde veya ürün bilgilerinde “GDO’suzdur” ibaresi olabilir. Ancak, sadece bu ibare yeterli değildir; belgeyle desteklenmelidir.
  • Analiz Raporu (Laboratuvar Raporu): Yemin GDO analizini gösteren, akredite (yetkin) bir laboratuvardan alınmış analiz raporu çok önemlidir. Bu raporda yem numunesinin hangi tarihte analiz edildiği ve “GDO tespit edilmemiştir” sonucu net olarak yazmalıdır.
  • GDO’suz Sertifika (Opsiyonel): Bazı uluslararası ticarette “Non-GMO” sertifikaları veya belgeleri düzenlenir. Bu belgeler bağımsız kurumlarca hazırlanır ve yem veya hammaddeyi kapsar.

2. Firmadan Hangi Belgeleri İstemelisiniz?

  • GDO’suz Analiz Raporu: Her parti için, akredite bir laboratuvardan alınmış ve size sunulabilen resmi analiz raporu.
    • Rapor üzerinde; tarih, lot/parti numarası, analiz edilen ürün ve laboratuvar onayı olmalıdır.
  • GDO’suzluk Beyanı: Satıcı/üreticinin ticari olarak verdiği ve ürünün GDO içermediğini taahhüt eden yazılı beyan.
  • Menşe ve Tedarik Zinciri Bilgisi: Hammadde veya yemin hangi ülkeden ve tedarikçiden alındığı, GDO riski taşıyan ülkelerden geliyorsa özel dikkat gerekir.
  • Ek Bilgi (Varsa): Uluslararası alanda “Non-GMO Project Verified”, “GM-free” gibi bağımsız çevrelerce oluşturulmuş GDO’suzluk sertifikası.

3. Dikkat Edilmesi Gerekenler:

  • Analiz raporlarını, hangi laboratuvardan ve hangi partiye ait olduğunu mutlaka kontrol ediniz. Karışıklık veya kandırmaca olmaması için ürünle raporun eşleştiğinden emin olun.
  • Sertifikaların veya analizlerin güncel olmasına dikkat edin. Eski veya başka partiye ait raporlara güvenmeyiniz.
  • GDO riski yüksek olan hammaddeler (ör. mısır, soya vs.) için özel hassasiyet gösterin. Bu ürünler dünyada en yaygın GDO kullanılan ürünlerdir.

4. Kısa Özet:

  • GDO’suz yem iddiasını mutlaka akredite laboratuvar raporu veya sertifika ile belgeleyiniz.
  • Satıcıdan analiz raporu, beyanname ve menşe/lot bilgisi istemelisiniz.
  • Herhangi bir şüphede, laboratuvara numune göndererek bağımsız analiz yaptırabilirsiniz.

%100 Bitkisel demek, organik demek mi?

Hayır, “%100 Bitkisel” demek kesinlikle organik anlamına gelmez.


%100 Bitkisel Ne Anlama Gelir?

  • Bir ürünün “%100 bitkisel” olarak etiketlenmesi, içeriğinde sadece bitkisel kaynaklı hammaddeler bulunduğunu, hayvansal ya da sentetik girdiler olmadığını belirtir.
  • Bu ifade, ürünün tamamen bitkilerden yapıldığına dair bir garantidir. Ancak, bu bitkilerin nasıl yetiştirildiği (yani; kimyasal gübre, pestisit kullanılmış mı; GDO var mı; organik koşullara uygun üretilmiş mi?) hakkında hiçbir bilgi vermez.

Organik Ne Demek?

  • Organik ürün demek, baştan sona kadar tamamen organik tarım ilkelerine uygun biçimde (kimyasal gübre ve pestisitsiz, GDO’suz, izlenebilir, denetimli ve sertifikalı) üretilmiş ve bu durumun resmi olarak belgelenmiş olması demektir.
  • Organik ürünlerde üretim, işleme, depolama ve dağıtım süreçleri kesintisiz kontrol ve denetime tabidir.
  • Organik sertifika veya organik tarım logosu bulunur.

Aralarındaki Fark

Özellik %100 Bitkisel Organik
Kaynak Sadece bitkiler Sadece bitkiler veya hayvansal, ama organik kurallara uygun
GDO Kullanımı Olabilir / olmayabilir Kesinlikle yasak
Kimyasal Kullanımı Olabilir / olmayabilir Kesinlikle yasak
Sertifikasyon Genellikle yoktur Olmak zorunda
Etiket/Garanti İçeriğin bitkisel olduğunu söyler Tüm üretim sürecinin organik olduğunu söyler

Kısa Özet

  • %100 bitkisel ürünler, sadece bitkisel kökenli olabilir ama organik olmayabilir.
  • Organik ürünler ise hem bitkisel/hayvansal olabilir ve mutlaka kimyasal-GDO içermemeli, ayrıca sertifikalı olmalıdır.

Hayvan yemi ürünleri (büyükbaş, küçükbaş ve kanatlı hayvanlar) sadece bitkisel içerikli olmak zorunda mı? Türkiye’deki kısıtlamalar neler?

Hayvan yemi üretiminde, büyükbaş, küçükbaş ve kanatlı hayvanlar için kullanılan yemlerin sadece bitkisel içerikli olması zorunlu değildir. Türkiye’de, hayvansal içeriklerin yemlerde kullanımı belirli düzenlemelere tabidir ve bazı kısıtlamalar bulunmaktadır.

Türkiye’deki Mevzuat ve Kısıtlamalar:

  1. Hayvansal Yan Ürünlerin Kullanımı:
    • “İnsan Tüketimi Amacıyla Kullanılmayan Hayvansal Yan Ürünler Yönetmeliği”ne göre, belirli hayvansal yan ürünlerin yemlerde kullanımı düzenlenmiştir. Örneğin, hastalık şüphesi bulunan veya hastalığın eradikasyonu amacıyla itlaf edilen hayvanlardan elde edilen materyallerin yem olarak kullanılması yasaktır. (lexpera.com.tr)
  2. Yem Katkı Maddeleri:
    • “Hayvan Beslemede Kullanılan Yem Katkı Maddeleri Hakkında Yönetmelik” kapsamında, yem katkı maddelerinin onaylanması için belirli şartlar bulunmaktadır. Bu şartlar arasında, katkı maddelerinin insan ve hayvan sağlığına zarar vermemesi ve çevre üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olmaması gerekliliği yer almaktadır. (lexpera.com.tr)
  3. Gıda Artıkları ve Yem Üretimi:
    • Gıda artıklarından hayvan yemi üretimi ile ilgili hususlar Bakanlıkça belirlenmektedir. Bu kapsamda, uluslararası taşımacılık yapan ulaşım araçlarından elde edilen yemek atıkları hariç, diğer yemek atıklarının belirli koşullar altında pet hayvan yemi olarak kullanılmasına izin verilmektedir. (lexpera.com.tr)

Türkiye’de hayvan yemlerinin içeriği, hem bitkisel hem de hayvansal kaynaklı bileşenleri içerebilir. Ancak, hayvansal içeriklerin kullanımı, insan ve hayvan sağlığını korumak amacıyla sıkı düzenlemelere tabidir. Bu nedenle, yem üreticileri ve kullanıcıları, ilgili mevzuatları dikkatle takip etmeli ve uyum sağlamalıdır.

Hayvan yemi ürünleri (büyükbaş, küçükbaş ve kanatlı hayvanlar) içerisinde, hayvansal protein bulunması yasak mı?

Türkiye’de hayvan yemlerinde hayvansal protein kullanımı, hayvan türüne ve protein kaynağına bağlı olarak belirli düzenlemelere tabidir. Genel olarak, hayvansal proteinlerin yemlerde kullanımı tamamen yasaklanmamış, ancak belirli kısıtlamalar getirilmiştir.

Geviş Getiren Hayvanlar (Büyükbaş ve Küçükbaş):

  • Yasak:
    • Geviş getiren hayvanların yemlerinde, süt ürünleri hariç, hayvansal proteinlerin kullanılması yasaktır. (malimevzuat.com.tr)
  • İstisna:
    • Süt ve süt ürünleri bu yasaktan muaf tutulmuştur.

Kanatlı Hayvanlar:

  • Yasak:
    • Kanatlı hayvanların yemlerinde, domuzlardan elde edilen hayvansal proteinlerin kullanılması yasaktır. (malimevzuat.com.tr)
  • İzin Verilenler:
    • Kanatlı hayvanların yemlerinde, kendi türlerinden elde edilen işlenmiş hayvan proteinleri kullanılabilir.
    • Böcek proteinlerinin kullanımı da belirli koşullar altında mümkündür. (sustavianfeed.eu)

Domuzlar:

  • İzin Verilenler:
    • Domuzların yemlerinde, kanatlı hayvanlardan elde edilen işlenmiş hayvan proteinleri kullanılabilir. (sustavianfeed.eu)

Genel Kısıtlamalar:

  • Aynı Türden Hayvan Proteinleri:
    • Kürk hayvanları hariç, karasal hayvanların aynı türden hayvanların gövdeleri veya parçalarından elde edilen işlenmiş hayvan proteinleri ile beslenmesi yasaktır. (malimevzuat.com.tr)
  • Yemek Atıkları:
    • Kürk hayvanları hariç, çiftlik hayvanlarının yemek atıkları veya yemek atıklarından elde edilen yemlerle beslenmesi yasaktır. (malimevzuat.com.tr)

Türkiye’de hayvan yemlerinde hayvansal protein kullanımı, hayvan türüne ve protein kaynağına bağlı olarak belirli kısıtlamalara tabidir. Bu düzenlemeler, hayvan ve insan sağlığını korumak amacıyla uygulanmaktadır.

Bir yemin %100 bitkisel olduğunu nasıl anlarız? Laboratuvara gönderip, hangi testi yapmalarını istemeliyiz?

Bir yemin gerçekten %100 bitkisel olup olmadığını anlamak için birkaç adımdan geçmek gerekir. Çünkü yemlerde hayvansal protein veya başka hayvansal içeriklerin bulunup bulunmadığını, sadece ambalajdaki bilgilerle kesin olarak anlamak mümkün değildir. Bu durumda laboratuvar testleri devreye girer.

1. Etiket ve Sertifikalar

  • İlk adım, yemin etiketinde ya da teknik dokümanında “%100 bitkisel” ifadesinin olması ve varsa üçüncü taraf “bitkisel onay” sertifikalarının kontrolüdür.
  • Ancak etikette bu yazsa bile, yanlış/eksik beyan ihtimalini göz ardı etmemek gerekir.

2. Laboratuvara Gönderim

Yemden numune alıp, akredite bir laboratuvara göndermeniz en güvenilir yöntemdir.

Hangi Testi İstemelisiniz?

Hayvansal protein varlığı testi yaptırmalısınız. Günümüzde bu amaçla genellikle şu analizler kullanılır:

a) Mikroskobik Analiz (Mikroskopi)

  • Yaygın ve ekonomik bir yöntemdir.
  • Numunedeki farklı doku ve hücre yapılarını inceleyerek, hayvansal orijinli (et, kemik, kan, tüy gibi) proteinlerin varlığına bakılır.
  • “Hayvansal doku aranması” veya “hayvansal protein varlığı mikroskobik analiz” olarak talep edebilirsiniz.

b) PCR (Polimeraz Zincir Reaksiyonu) Analizleri

  • Hayvansal DNA’nın tespitine yönelik hassas bir yöntemdir.
  • Özellikle belirli hayvansal türlere ait DNA varlığını belirlemek için kullanılır.
  • Örneğin: Kanatlı, sığır, domuz, balık gibi.
  • İlgili laboratuvara “Yemde hayvansal kaynaklı DNA analizi (PCR)” veya hayvansal orijinli DNA tespiti isteyebilirsiniz.

c) ELISA Testleri

  • Spesifik hayvansal proteinlerin (örneğin kanatlı, memeli, balık proteini vs.) varlığını gösteren bir biyokimyasal yöntemdir.
  • Ancak daha sınırlı ve genellikle takviye amaçlı kullanılır.

3. Laboratuvara Nasıl Başvurulur?

  • Akredite/güvenilir bir yem, gıda veya veteriner laboratuvarı seçin.
  • Numunenizi uygun şekilde alın (laboratuvarın numune kabul standartlarına bakmalısınız).
  • Analiz talep formunda, “yem numunesinde hayvansal protein veya hayvansal DNA varlığının tespit edilmesi” istediğinizi net olarak belirtin.

4. Sonuç Yorumlama

  • Test sonucu “Hayvansal orijinli doku bulunmadı” veya “Hayvansal DNA tespit edilmedi” şeklinde çıkarsa, yemin %100 bitkisel olduğu söylenebilir.
  • Eğer hayvansal izler bulunursa, ürün %100 bitkisel değildir.

Kısaca:

  • Yem numunesini akredite laboratuvara gönderin.
  • “Hayvansal protein varlığı” veya “hayvansal DNA tespiti” (PCR veya mikroskobik analiz) yapılmasını isteyin.
  • Sonuçlara göre yem hakkındaki iddiayı doğrulayın.

Bilgilendirme

Web sitemizde paylaşılan canlı türlere ait bilgiler tamamen halkımızı doğru bilgilendirme amacıyla, biyolog kadromuzun özverisi sebebiyle yayınlanmaktadır. İşletme olarak türler ile ilgili ticari bir kaygı amacıyla yer verilmemektedir. Genel bilgi amaçlı, birincil elden, doğru bilginin sunumu hedeflenerek paylaşılmaktadır.

Not: Makale ve yayınlarımızda belirtilen yüzdeler ve rakamsal değerler tavsiye niteliğindedir, yem içeriklerimizde kullandığımız rasyon değerlerini ifade etmez.

Metin, fotoğraflar, grafikler dahil olup bunlarla sınırlı olmamak üzere sitemizde kullanılan tüm materyaller teknik hatalar, yazım yanlışlıkları ya da başka tür hatalar ve yanlışlıklar içerebilir. MVC Organic, bu tür hatalar ya da yanlışlıklar için sorumluluk kabul etmemektedir. Web sitesinde sunulan materyaller ve bilgiler, genel bilgi amaçlarıyla ücretsiz olarak sağlanmaktadır.

Dilerseniz diğer makalelerimize de göz atarak bilgi edinebilirsiniz:

author-avatar

Cenk Önsoy hakkında

Adli Entomoloji, Bilim Günlüğü ve Biyoloji Günlüğü projelerini yürüten, BSc. (Lisans) ve MSc. (Yüksek lisans) derecelerine sahip, doktora unvanı için eğitimine devam eden bir biyolog olarak MVC Organic firmasında üretim uzmanı görevinde yer almaktayım ve sizlerle naçizane bilgilerimi paylaşıyorum.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir