Organik ürünler ve organik üretim

• Doğa ile uyumlu üretim
• Toprak verimliliğini korumak
• Çevreye ve insana en az düzeyde zarar vermeyi hedeflemek
• Yenilenemeyen kaynakların tüketimini azaltmak
• İşletmenin kendi girdileri ile üretim yapmasını sağlamak

• Saman ağırlıklı çiftlik gübresi
• Kompost materyali ve gübreler
• Hasat sonrası bitki artıkları
• Torf
• Hümik asit ve türevleri (Humat)
• Hayvan atıkları (kan, kemik, tırnak, boynuz, balık, et vb. unu)
• Deniz yosunu ve ürünleri

• Organik madde toprakta mevcut besin maddelerinin alınmasını sağlar.
• Toprağın biyolojik olarak aktif hale geçmesini sağlar.
• Toprağın havalanmasını sağlar.
• Topraktaki drenajı sağlar (fazla suyun tutulması ve uzaklaştırılması)
• Toprağın su tutma kapasitesini artırır.
• Üzerinde gelişen bitki için besin deposu görevi görür.
• Toprağa besin maddesi kazandırır.

• Kesinlikle organik işletmelerden alınmalı
• Saman ağırlıklı olmalı (Bitki sapları)
• Yoğun girdi kullanan işletmelerden alınmamalı (Ör: tavuk gübresi )
• Kullanılmadan önce birkaç ay bekletilmelidir.
• Organik tarımın hedefi öncelikle bulunulan çevre ile uyum sağlamış türlerin yetiştiriciliğine yönelmektir.
• Bununla birlikte ekolojiye uyabilecek türlerin de denenmesinde fayda vardır.

Organik tarımda çeşit zenginliğine yer verilir. Bu amaçla çeşit tercihinde 2 özellik dikkate alınır.

1.  Üretim hedefine uygun çeşit
2. Ekolojik istekler ve hastalık zararlılara dayanıklılık (Adaptasyon kolaylığı yönünden)

• Organik tarımda üretimde organik tarım kurallarına uygun olarak üretilmiş tohum, fide ve fidan kullanımı esastır. Baklagil bitkisi Baklagil olmayan Yonca (çayır ve taş) Çavdar Soya fasulyesi Yulaf (kışlık ve yazlık) Yem bezelyesi Arpa (Kışlık ve yazlık Yem börülcesi Darı Üçgül Karabuğday Fiğ Çim Sudan otu Hardal Kolza
• Organik tarım genetik yapısı değiştirilmiş (GDO) çeşitlerin veya ışınlanmış çoğaltma materyalinin kullanımına izin vermez. Bununla birlikte klasik ıslah yöntemleri ile geliştirilmiş açıkta tozlanan veya hibrit çeşitlerin kullanımına izin verir.

• Sağlıklı bitki yetiştirmek için bitkiye uygun bir sulama sistemi oluşturulmalı ve drenaj sorunu çözülmelidir.
• Organik tarımda esas bitkiye istediği ve gereği kadar su vermek olmalıdır.
• Yetiştiricilik sırasında su sıkıntısı (kuraklık) böcek zararını artırır. Su fazlalığı hastalıklara duyarlılığı artırır.
• Sulama zamanı ve miktarı ayarlanarak hastalık ve zararlılar kontrol altına alınabilir. Örneğin aşırı ıslak topraklarda tarlanın drenajının (Topraktaki fazla suyun uzaklaştırılması) yapılması ile fazla nem koşullarında zarar yapan böceklerin faaliyeti önlenebilir.
• Sulama (yağmurlama) yoluyla yaprak yüzeyinde zarar yapan afit gibi küçük böcekler yıkanarak ortamdan uzaklaştırılabilir.
• Sulama ve malç yoluyla da topraktaki ve bitki çevresindeki nem kontrol altında tutulabilir.

• Bitki köklerinin boğulmasına neden olur.
• Sulama için harcanan su kaynağı ve enerji boşa harcanmış olur.
• Topraktaki yararlı mikroorganizmalar ölür.
• Besin maddeleri yıkanır.
• Hastalık yoğunluğu artar.

Bitkiye verilecek su miktarı ne olmalıdır?

• Toprağın su geçirme kapasitesi (Düşükse az, çoksa daha fazla)
• Bitki türünün su isteği (Türlere göre değişir).
• İklim koşullarına göre değişir.

• Temiz sulama suyu kullanılmalı (*KSK tarafından analizi yapılacak ve izin verilirse kullanılacak)
• Sulama sistemi olarak kök bölgesine suyu ileten teknikler kullanılmalı.
• Damla sulama sistemi veya yağmurlama sulama sistemi tercih edilmelidir.
• Salma sulama organik tarımda kullanılmaz.
• Sızdırma sulama (karık sulama) sistemi ise KSK kuruluşunun iznine bağlı olarak kullanılabilir.

• Su ve toprak erozyonunu önleyici
• Mikroorganizmalar için uygun ortam sağlayıcı
• Besin kayıplarını önleyici
• Bitkinin kök gelişmesine yardımcı olmalıdır.

Organik tarımda toprak işleme hangi aşamalarda yapılır?

1. Temel toprak işleme (sonbahar)
2. Tohum yatağı hazırlama
3. Vejetasyon süresince

Organik tarımda hangi toprak işleme teknikleri kullanılır?

• Geleneksel toprak işleme (Devirerek toprak işleme – pullukla)
• Koruyucu toprak işleme (Toprağı kabartarak işleme)
• Toprak işlemeden ekim

Ön bitki veya 2. ürün artıklarının tarla yüzeyine veya yüzeye yakın katmanlara serilmesi şeklinde uygulanır.

Böylece hem erozyon ve kaymak tabakası oluşumu önlenmiş olur, hem de toprak işleme sayısı azaltılarak toprak sıkışması önlenmiş olur.

Koruyucu toprak işleme teknikleri nelerdir?

Minimum toprak işleme: Bu sistemde pulluk yerine kuyruk milinden kuvvet alarak çalışan kültivatör, rototiller, dişli merdane kullanılabilir. Tek bir aletle hem toprak işleme hem de tohum ekimi yapılabilir.

Malçlı toprak işleme: Toprak yüzeyinin işleme sonrası malç materyali ile örtülmesidir. Bu amaçla Kültivatör+telli döner tırmık, diskaro ve kuyruk miline bağlanarak çalışabilen aletler kullanılabilir.

Şeritvari toprak işleme: Toprağın freze ile 30 cm genişlikte ve 4-5 cm derinlikteki kısmının işlenmesidir. Böylece topraktaki suyun muhafazası, toprak tavının korunması ve rüzgâr erozyonunun engellenmesi sağlanmış olur.

Organik üretimde neden malç kullanmak gerekir?

• Toprak neminin muhafazası
• Toprak sıcaklığının korunması
• toprak ve su erozyonunun azaltılması
• Yabancı ot gelişmesinin engellenmesi

• Toprak kesinlikle tavındayken işlenecek, toprak ıslakken işleme yapılmamalıdır.
• Toprak yapısına zarar verilmemelidir.
• Toprağın üst tabakası alt tabakayla karışmayacak şekilde işlenmelidir.
• Organik tarımda esas toprağa organik madde katmak yanında onun korunmasıdır.

Bitki materyali topraktaki organizmalar tarafından bir organik bileşikten diğerine dönüştürülür.

Organizmanın biri tarafından atık olarak çıkarılan maddeler diğeri için besin maddesi niteliği taşır.

Belli bir aşamadan sonra organik bileşikler mikroorganizmalar tarafından parçalanamaz hale gelir. Bu durumda organik bileşikler bir sünger gibi hareket eder ve ağırlığının 6 katı su emebilme özelliğine sahip olur.

• Toprak işlemesi organik maddenin parçalanmasını hızlandırır. Bu nedenle yüzeysel işleme yapılmalıdır. Yüzeysel olarak işlenmiş bir tarlada 10 yıl sonra biriken organik madde miktarı % 4-5 iken işlenmemiş bir tarlada % 2-2.5 olarak bulunmuştur.
• Topraktaki organik maddeyi artıran N’dur. Bu nedenle toprağa azot kazandıran baklagillerin yeşil gübre olarak kullanılması gerekir.
• Bitkisel kökenli atıklar toprağa kazandırılmalıdır.
• Organik maddenin düşük olduğu durumlarda organik maddenin kökeni olan diğer besin maddelerinin de ilavesi gerekir.
• Ürün sonrası bitkisel atıklar topraktan uzaklaştırılmamalıdır.
• Ekim nöbetinde sürekli çapa bitkileri kullanılmamalı, çapa istemeyen tahıllara da yer verilmelidir. • Organik maddenin kök bölgesi derinliğine verilmesine çalışılmalıdır

Farklı bitkilerin yetiştirilmesi sağlanarak başka bitkilere de şans verilerek, dönüşümlü olarak farklı üretim ve dinlendirme zamanları kullanılarak topraktaki besleyicilik ve besin dengesi optimize edilebilir.

• Hastalık ve zararlılar konukçu seçer. Konukçu olmayan türler arka arkaya getirilerek toprakta mevcut faaliyet gösteren zararlı aktivitesi azaltılabilir.
• Her hastalık ve zararlı tüm bitkilerde zarar yapmaz. Benzer hastalık ve zararlılardan etkilenmeyen türleri arka arkaya getirerek yine zararlı faaliyeti indirgenebilir.