Soya küspesi gibi yüksek protein içerikli hammaddelerin süt veren inekler için neden vazgeçilmez olduğunu, geviş getiren hayvanların benzersiz sindirim sistemi üzerinden açıklamak isteriz.

Soya küspesi (Soya Küspesi, ~%46 Protein), tüm hayvan grupları için yüksek biyolojik değeri, sindirilebilirliği ve dengeli amino asit profili nedeniyle stratejik ve vazgeçilmez bir hammadde olarak kabul edilir. Süt veren ineklerde soya küspesinin kullanılmasının üç temel fizyolojik ve ekonomik hedefi vardır:

1. Yüksek Laktasyon Talebini Karşılama

Laktasyon dönemindeki (süt verme dönemi) süt verimi yüksek büyükbaş hayvanlar, sağlıklı büyümeye ve gelişmeye ek olarak, süt üretimi için yoğun bir enerji ve protein ihtiyacına sahiptir.

• Süt Proteini Sentezi: Protein, kas gelişimini ve süt üretimini destekler. Soya küspesi, yüksek protein içeriği (%46–48 Ham Protein) sayesinde, hayvanın artan protein gereksinimini karşılamada hayati rol oynar.

• Amino Asit Desteği: Soya küspesi, özellikle lizin ve metiyonin gibi esansiyel amino asitler bakımından zengindir. Bu amino asitler, süt protein oranını iyileştirir ve doğrudan süt verimini artırır.

• Eksiklik Riski: Soya küspesinin rasyonda yetersiz kalması, süt veriminde düşüşe, süt protein oranında azalmaya ve enerji-protein dengesizliğine yol açar.

2. Geviş Getirenlere Özgü İkili Protein Tedariki (By-pass Protein)

Sığırlar gibi geviş getiren hayvanların sindirimi, tek midelilerden (kanatlılar gibi) farklıdır. Protein kaynağının, hayvanın performansını maksimuma çıkarmak için iki farklı ihtiyaca cevap vermesi gerekir:

A. Mikrobiyal Protein Sentezi (Rumen İçi)

Soya küspesi, işkembedeki (rumen) mikroorganizmaların çoğalması için gerekli olan azot kaynağını sağlar. Bu mikroplar, yedikleri bu azottan mikrobiyal protein sentezler ve bu protein daha sonra hayvan tarafından sindirilir.

B. By-pass Protein (UDP - İşkembede Parçalanmayan Protein)

Yüksek verimli süt ineklerinin protein ve amino asit ihtiyacı, yalnızca işkembedeki mikropların ürettiği protein (mikrobiyal protein) ile karşılanamaz. İşte burada soya küspesinin kritik bir özelliği devreye girer:

• Soya küspesinin içerdiği proteinin bir kısmı, işkembedeki parçalanmadan kaçarak (by-pass ederek) doğrudan ince bağırsaklara geçer.

• Bu by-pass protein (UDP), ince bağırsakta sindirilir ve hayvana doğrudan emilebilir, yüksek kaliteli amino asitler sağlar.

• Bu doğrudan destek, özellikle laktasyonun yoğun döneminde hayvanın süt üretimi için gereken ekstra amino asit miktarını sağlamada çok büyük fark yaratır.

3. Alternatiflere Göre Üstünlük

Soya küspesi, piyasadaki diğer bitkisel protein kaynaklarına kıyasla üstün bir profile sahiptir:

• Yüksek Sindirilebilirlik: Soya küspesinin sindirilebilirliği %85–90 civarındadır. Alternatifler (Ayçiçek küspesi, Pamuk küspesi, DDGS) genellikle daha fazla lif içerir ve sindirim oranları daha düşüktür (%50–75).

• Dengeli Amino Asit Profili: Hiçbir alternatif (Ayçiçek tohumu küspesi, kanola küspesi veya DDGS dahil), soya küspesinin yüksek protein oranını, lizin/metiyonin içeriğini ve sindirilebilirliğini aynı anda sağlayamaz. Bu, yem maliyetlerini düşürmek için alternatifler kullanılsa bile, rasyonun performansını korumak için genellikle ilave sentetik lizin ve metiyonin takviyesi gerektirdiği anlamına gelir.

Süt ineklerinde soya küspesi, rasyonun %15–20’si oranında kullanılarak, hem süt verimini artırmak hem de süt proteini oranını iyileştirmek için gerekli olan, yüksek kaliteli ve ince bağırsakta emilebilen amino asit desteğini sağlamak amacıyla kullanılır.